BetonMeter

Deze Betonmeter biedt op het niveau van elke Vlaamse gemeente een weergave van het ruimtebeslag en verharding aan de hand van 29 indicatoren. Zowel de huidige toestand, de evolutie, als de toekomstrisico’s zijn hier in detail voor de 300 Vlaamse gemeenten te raadplegen op basis van de meest actuele, beschikbare data (toestand 2022).

Ruimtebeslag

Wat is dat?

Ruimtebeslag is de totale nederzettingsoppervlakte die onttrokken is aan de landbouw- en natuuroppervlakte. De actuele definitie die de Vlaamse overheid voor ruimtebeslag hanteert luidt: “de ruimte, ingenomen door onze nederzettingen. Dit stemt overeen met de Europees gehanteerde definitie van ‘settlement area’. Naast bebouwing of verharding bevat het ruimtebeslag dus bijvoorbeeld ook tuinen bij woningen, buurtparken, voetbalvelden en dergelijke.”. De Vlaamse regering wil de toename aan ruimtebeslag stopzetten tegen 2040.

Stopzetting bijkomend ruimtebeslag 2040

Met deze webapplicatie kunnen gemeenten, beleidsmakers en andere belanghebbenden inschatten wat de reductiedoelstellingen van de bouwshift concreet voor het lokale niveau inhouden. Volgens de strategische visie van het BRV moet het bijkomend ruimtebeslag geleidelijk uitdoven om in (en vanaf) 2040 op nul ha per dag te belanden. Het Vlaamse reductietraject stelt dus aan de totaliteit van de gemeenten een bovengrens van wat nog (maximaal) aan landbouw- en natuurruimte kan worden ingenomen tot 2040. De totale omvang van deze bovengrens kan berekend worden volgens de onderstaande grafiek. Het totale quotum bedraagt 11.933 ha voor de periode 2022 tot 2040. Met een eenvoudig distributiemodel kan dit quotum voor elke gemeente becijferd worden (link naar pdf Rapport).

Verharding

Wat is dat?

Verharding is de totale afgedekte oppervlakte die ondoordringbaar of gedeeltelijk ondoordringbaar is door gebruik van constructiematerialen (beton, asfalt, natuursteen, ed.). De definitie waar de Vlaamse overheid naar verwijst is: “de vernietiging of bedekking van bodems door gebouwen, constructies en lagen met geheel of gedeeltelijk ondoordringbaar kunstmatig materiaal (asfalt, beton, enz.).” (Jaarlijkse bodemafdekkingskaart Vlaanderen, 2022: 4-5).

Ontharding van Vlaanderen 2050

Een stap verder gaat de doelstelling voor de oppervlakte aan verharding; de stopzetting van de aangroei aan verharde oppervlakte volstaat niet voor de bouwshift. De Vlaamse regering wil de verharding een halt toeroepen door de verharde oppervlakte in de harde bestemmingen niet verder te laten toenemen ten opzichte van 2015 en door de verharding met 20% te reduceren in de zachte bestemmingen tegen 2050.

De totale omvang van deze onthardingsopgave kan berekend worden volgens de onderstaande grafiek. Voor Vlaanderen gaat het om 8.375, ha in de harde bestemmingen (bijkomend saldo 2015-2022) en10.999 ha in de zachte bestemmingen (bijkomend saldo 2015-2022 plus een reductie van 20% ten opzichte van 2015). Samen is er anno 2022 dus al een onthardingsopgave van 19.374 ha voor Vlaanderen. Zonder doortastende maatregelen om de nog aangroeiende verharding om te buigen naar netto ontharding, blijft deze opgave jaarlijks verder toenemen in omvang.

  • Doelstellingen

    Met deze webapplicatie kunnen gemeenten, beleidsmakers en andere belanghebbenden inschatten wat de reductiedoelstellingen van de bouwshift concreet voor het lokale niveau inhouden.

    Meer over de doelstellingen
  • Bronnen en methode

    Deze Betonmeter is gebaseerd op de meest actuele cijfers en kaarten van ruimtebeslag en verharding die door de Vlaamse overheid worden ter beschikking gesteld (departement Omgeving).

    Meer over de bronnen en methode